Manjefiek wonen
En terwijl de aanhangers van Nuit Debout, de Indignados of Occupy – de ongeorganiseerde protestbewegingen tegen economische en sociale ongelijkheid – door de Europese straten trekken, trekt door haar stad een eigen optocht: Manjefiek Malberg[1], een protest tegen de komst van een AZC in de naoorlogse wijk.
Er worden nieuwe struikelsteentjes[2] in de stad gelegd, de Amstel Gold Race gaat gewoon van start en Anna gaat gewoon naar haar werk om de kantoren en wc’s te poetsen in de hoge bestuurstoren van het academische ziekenhuis.
Ze trekt haar blauwe plastic handschoentjes aan en bestudeert de naamplaatjes van de kunst aan de muur. Ze vindt het jammer dat de mooie litho’s van Pieter Defesche helemaal beneden in de kelder hangen en niet op haar gang met de rode loper als tapijt, en vraagt zich ondertussen af hoe het toch allemaal zo gekomen is met de wereld.
Je denkt teveel na, zegt de coach in de sportschool die naast haar is komen staan, terwijl ze traint op de crosstrainer.
Ja, daar heeft hij gelijk in, denkt Anna als ’s avonds haar ogen al na een paar pagina’s lezen dicht vallen. Ze leest het boek Vreemd Volk, van Fik Meijer. Het gaat over integratie en discriminatie in de Griekse en Romeinse wereld. En alhoewel je de vreemdelingenproblematiek van de klassieke oudheid niet zomaar op de moderne tijd kan betrekken zijn er parallellen of in elk geval sporen van segregatie, vreemdelingenhaat en religieus geweld die je zo op de hedendaagse werkelijkheid kan leggen.[3]
Genoeg gedacht, er moeten wc’s gepoetst, bureaus gekuist en prullenbakken geleegd.
Hoe was de les, vraagt Cherry aan haar.
Welke les, vraagt Anna verbaasd.
Ben je niet naar de les geweest, herhaalt Cherry zijn vraag, heb je geen brief gekregen?
Ze heeft geen brief gekregen. De uitnodiging voor de les over Hygiëne die het schoonmaakpersoneel verplicht is te volgen. Waarom ze niet naar de les hoeft, vraagt Anna aan de voorwerkster.
Ach, zegt ze, jij bent uitzendkracht.
Wat ze bedoelt is dat uitzendkrachten toch niet lang genoeg blijven om er scholing aan te spenderen.
En hoewel Anna blij is met haar nieuwe baggy schoonmaakpants – uitzendkrachten krijgen normaliter alleen een jasje en geen broek – en ze blij is met haar wonderlijke promotie naar de kantoren met hoogpolig tapijt, blijft ze een uitzendkracht. Een vlieg aan de muur die om niks ontslagen kan worden zodra je uit de gunst raakt van rayon-manager K., de vrouw met het geplamuurde gezicht, die ze nu al twee keer tegengekomen is bij de Jumbo en waarvan ze dus vermoed dat ze bij haar in de buurt woont en die in haar vrije tijd nog rodere lipstick draagt dan op haar werk.
In de Myceense tijd rond 800 v. Chr. was er een onoverbrugbare kloof tussen de kleine elite van helden, die als koningen heersten in hun burchten en de overige bewoners. Onderaan de maatschappelijke ladder stonden de slaven, maar hoe vernederend de positie van de slaven ook was en hoezeer ze ook onderworpen waren aan de willekeur van hun meesters, ze waren altijd nog beter af dan de thètes, verschoppelingen, die volledig rechteloos waren.[4]
Anna is een schoonmaak-thètes dus ze moet zich een beetje gedeisd houden en niet te vaak spiegels kapot laten vallen, maar ze hoeft nog niet in een tent te wonen, troost ze zich en ze wordt niet tegengehouden door een hek met prikkeldraad erboven en woont ook niet in Manjefiek Malberg, want als het daar zo manjefiek[5] wonen zou zijn hoefde je dat niet met een bijvoeglijk naamwoord te benadrukken.
anna
[1] Malberg is een woonwijk in Maastricht-West gebouwd tussen 1964 en 1970 op basis van de door socioloog J.J.J van der Venne gepropageerde ‘wijkgedachte’ of ‘parochiefilosofie’. Dat wil zeggen: de parochiekerk in het midden met daaromheen de winkels en voorzieningen, daaromheen wijken voor arbeiders en ambtenaren en aan de randen recreatiegebieden. In Malberg werden 552 woningen bestemd voor ‘asocialen of probleem- gezinnen’, de zogenaamde woonscholen. Volgens de woonschoolfilosofie zou menging van bewoners leiden tot meer sociaal aangepast gedrag.
[2] Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn meer dan 300 inwoners uit Maastricht gedeporteerd en vermoord door de Nazi’s. Met een struikelsteentje wordt een blijvende herinnering gecreëerd voor deze slachtoffers, het betreft Joden, Sinti en Roma en politieke tegenstanders van het naziregime.
[3] Vreemd Volk. Integratie en discriminatie in de Griekse en Romeinse wereld. Fik Meier.
[4] Vreemd Volk. Integratie en discriminatie in de Griekse en Romeinse wereld. Fik Meier.
[5] manjefiek of magnifiek : fantastisch, geweldig, grandioos, luisterijk, prachtig, schitterend
